1985 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği (UIA) tarafından belirlenen Dünya Mimarlık Günü, her yıl Ekim ayının ilk Pazartesi gününde, BM Dünya Barınma Günü’ne paralel olarak kutlanıyor.
Mimarlığın insan hayatı ve geleceğinde oynadığı role dikkat çekmek üzere ortaya çıkan bu önemli günde, her yıl farklı bir tema etrafında çalışmalar ve etkinlikler düzenleniyor. 4 Ekim 2021’de kutlanan Dünya Mimarlık Günü’nün bu yılki teması ise “Sağlıklı bir dünya için temiz çevre” olarak açıklandı.
Bu yıl hem Dünya Mimarlık Günü hem de BM Dünya Barınma Günü (UN-HABITAT World Habitat Day), iklim krizi ve temiz çevreyi odak noktasına alan temalar belirledi. BM Barınma Günü’nün bu seneki teması “Karbonsuz bir dünya için kentsel hareketi hızlandırmak” oldu.
Dünya Mimarlık Günü ve BM Barınma Günü temaları, gündemdeki konuların geleceğe etkisini sadece tartışmayı değil, çözüm için yaklaşımlar üretmeyi de amaçlıyor.
UIA, “sağlıklı bir dünya için temiz çevre” temasına üç temel alanda odaklanıyor: Barınma, kamusal alanlar ve bunların iklim değişikliğiyle ilişkisi… Dünya çapındaki mimarların bu üç başlığa yoğunlaşarak, 2030 Küresel Kalkınma Planı’na katkıda bulunacağını umuyor.
UIA, tüm insanların yeterli barınma hakkına sahip olması gerektiğini söylüyor. Mevcut durum ise bu hedeften oldukça uzak… BM Barınma Programı’na göre, dünya çapında 1,8 milyarın üzerinde insanın yeterli barınma imkanı bulunmuyor.
Yapılan araştırmalar, 2030 yılına kadar dünya nüfusunun %40’ının; eğitim, istihdam, sağlık ve sosyal hizmetlere ulaşmanın ön koşulu olan konut erişimine ihtiyaç duyacağını öngörüyor.
COVID-19 salgınının halen devam eden etkileri, kamusal ortamlar, binalar ve açık alanlara bakışımızda büyük değişikliklere neden oldu. Pandeminin yaşattığı deneyimler, geleceğin kamusal alanlarının şekillendirilmesine hız kazandırdı.
Sağlık krizinin ön saflarında yer alan şehirler ve salgına müdahale çabaları, kamusal alanları sürdürülebilir ve dayanıklı bir şekilde yeniden inşa etmeye hazırladı.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı, küresel CO2 emisyonlarının %75’inden kentlerin sorumlu olduğunu belirtiyor. Ulaşım ve yapılaşma ise bu orandaki en büyük paya sahip. BM Barınma Günü’nün teması da kentlerdeki karbon emisyonlarının azaltılması üzerinde duruyor.
Mimarlar, şehirlerdeki yapılaşmanın ortaya çıkardığı bu karmaşık zorluklara yanıt verecek donanıma sahip. UIA SDG Komisyonu, dünyadaki mimarların uygulamaları ile BM girişimleri arasında bir köprü kurmayı hedefliyor. Mimarların sadece yeni Sürdürülebilir Kalkınma Planı’na duyarlı olmalarını değil, aynı zamanda bu planın uygulaması ve geliştirilmesinde bizzat rol almaları gerektiğini savunuyor.
